اطلاعات نشر
نویسنده: : منصور ضابطیان
انتشارات: نشر مثلث
چاپ : پنجم ( بهمن 1391)
تعداد صفحات : 176
"مارک و پلو" (Mark va Polo) چهارمین سفرنامه ای است که می خوانم. بعد از 2 سفر نامه ی رضا امیرخانی – داستان سیستان و جانستان کابلستان- و "در پایتخت فراموشی" محمد حسین جعفریان، نوبت به مجموعه ی سفرنامه ها و عکس های منصور ضابطیان به چندین کشور جهان رسید.
اسم کتاب را از یک دوست خیلی خوب شنیدم و خود کتاب را یک هفته پیش، اتفاقی تو آخرین ردیف کتاب های یک کتاب فروشی دیدم. ده هزار تومن هم قیمت ش است که به نسبت می ارزد!
اسم نویسنده را هم چند بار از دهان این و آن شنیده بودم که مجری رادیو هفت شبکه آموزش است و یک بار هم اتفاقی تو همین برنامه دیدم ش که البت تعاریف دیگری از برنامه شنیده بودم و چون بخت یارم نبود به شب موسیقی رادیو هفت خورده بودم که جذبم نکرد. بگذریم...
علاقه ای عجیب به سفرنامه ها پیدا کرده ام و این علاقه را به میزان زیادی مدیون رضا امیرخانی ام. اصلن فکر می کنم یکی از حلقه های گم شده ی زندگی ام را پیدا کرده ام. به شدت نیاز و ضرورت سفر را برای خودم حس می کنم. تو سرم دوباره ندای هجرت و غوغای رحیل برخاسته است. ( اوه اوه چه خارجی!!) خلاصه دلم خیلی سفر می خواهد؛ اگر "پول" بگذارد. عاملی که خود نویسنده های این کتاب ها هم به کرات به آن اشاره می کنند و در کمال تعجب، سفر را از نظر اقتصادی امری بسیار محتمل می دانند. یادم می آید امیرخانی می گفت اگر درست و به صرفه سفر نمی کردم، نمی توانستم سفر کنم و این گونه اقتصاد سفر را یادآور می شود. در جای جای کتاب مارک و پلو هم همین نگاه به سفر و هزینه هایش می شود و اصرار عجیبی بر حساب و کتاب آن می شود. نمی دانم؛ حتمن یک چیزی هست، حتمن می توان ارزان سفر کرد و لذت برد. با این وجود برای هر چیز، حتی سفر، باید یک دخلی داشت که خرجی باشد. زیاد هم بعید نیست از من...
شاید 4 تا کتاب سفرنامه زیاد نتواند از چیستی سفرنامه اطلاعی به دست بدهد. مخصوصن اگر 2 تاش را امیرخانی داستان نویس، نوشته باشد و یکی ش را هم تایید و سفارش کرده باشد. خیلی ها جانستان کابلستان را داستان می دانند تا سفرنامه و نتیجه ی این صحبت و صحبت های مشابه و به واقع دید داستانی امیرخانی به همه چیز، آدم را – که من باشم- نسبت به آن دچار گیجی می کند. از این جهت، کتاب "مارک و پلو" از آن چه که من در کتاب های قبلی تجربه کردم، فاصله ی زیادی دارد. منصور ضابطیان فقط گزارش سفر داده است و یک تحلیل مختصر بر سطوح اولیه ی فرهنگ و اجتماع یک ملت. حال آنکه امیرخانی مثلن در سفرنامه ی افغانستان خود به واکاوی دقیقی بر تفاوت ها و شباهت های فرهنگی و اجتماعی، تحلیل های ریشه دار و ... پراخته است. از لحاظ قلم و بیان هم به مراتب امیرخانی سر است. با این حال، مارک و پلو کتابی بسیار ارزشمند است. ارزشمند به این علت که مجموعه ای است از تجربیات یک نفر بیرون از مرزهای جغرافیایی یک ملت، که اتفاقن بستگی وثیقی با مرزهای تفکری همان ملت دارد.
کتاب را به نسبت در مدت زمان کوتاهی خواندم، چه آنکه همراه با آن به خواندن کتاب دیگری نیز مشغول بودم. مدت زمان کم، گیرایی یک کتاب را نشان می دهد. گیرایی که از لذت خواندن تجربه های شخص نویسنده و البت عکس هایی که در لابه لای کتاب به وفور دیده می شود، منشأ می گیرد. از جزئیات هم نمی توان گذشت که جلد و نوع کاغذ هم در این گیرایی بی تاثیر نبوده اند. جدا از لبخندهایی که بارها با خواندن شیرینی این تجربه ها نصیبم شد، ضعفی عجیب در نیمه تمام گذاشتن های گزارش ها و توصیف های نویسنده مشاهده کردم. انگار که از چیزی می ترسد و این بی سر و ته بودن نوشته ها گاه بدجور حال آدم را می گیرد و از صمیمیت نوشته خیلی خیلی کم می کند. امیدوارم این نویسنده ی خوب فکری به حال این چیزها بکند.
همه ی این ها به کنار، حظ سفر چیزی است که قطعن فقط با خواندن حاصل نمی شود. سفر از مصادیق آزادی و آزادگی نوع انسانی است و آدم ها به نسبتی که سفر می کنند، آزاد ترند. خدا آزادی و آزادگی مان ببخشد.
به سفر و هجرت با دید تازه ای نگاه کنیم...
لینک خارجی:
